۱۳۸۸ خرداد ۳, یکشنبه

معمار استقلال تاجیکستان درگذشت

طاهرعبدالجبار به طرف چپ
وقاضی توره جان زاده درسمت راست

معمار استقلال تاجیکستان درگذشت
طاهر عبدالجبار در سال ۱۹۹۱ اولین طرح اعلامیه استقلال تاجیکستان را نوشت و به عنوان عضو پارلمان به شورای عالی معرفی شد
به گذارش بی بی سی :
صبح روز سه شنبه ۲۱ آوریل، طاهر عبدالجبار، رهبر جنبش مردمی "رستاخیز" و اولین نویسنده طرح اعلامیه استقلال تاجیکستان، در سن ۶۳ سالگی در اثر بیماری سرطان در زادگاهش ناحیه اشت، درگذشت.
آقای عبدالجبار در طی چند ماه اخیر از بیماری سرطان رنج می برد و تلاش های پزشکان برای نجات جان او چه در تاجیکستان و چه در ایران نتیجه ای نداد.
قرار است جسد وی در گورستانی در زادگاهش در شمال تاجیکستان به خاک سپرده شود.
طاهر عبدالجبار طی چند سال اخیر در دانشگاه بین المللی شهر دوشنبه درس می داد.
وی به عنوان کارشناس عمده اقتصادی مقالات زیادی در نشریه های تاجیکستان انتشار داده است.
بنیانگذار "رستاخیز"
سخنرانی طاهر عبدالجبار در انجمن "رستاخیز" در سال ۱۹۸۹
فعالیت آقای عبدالجبار نخست به عنوان پژوهشگر علوم اقتصادی در فرهنگستان علوم تاجیکستان شروع شد. او در اواخر سال های دهه ۱۹۸۰ میلادی از مبتکران اصلی محفل موسوم به "آشکارا" بود که از حفظ ارزش های ملی سخن به میان می آورد.
بعدتر، وی با گروهی از طرفداران و هم اندیشانش سازمان موسوم به جنبش مردمی "رستاخیز" را تاسیس کرد که نخستین سازمان رسمی مخالف با حزب کمونیست در جمهوری تاجیکستان شوروی به شمار می رفت.
وی در سال ۱۹۹۱ اولین طرح اعلامیه استقلال تاجیکستان را نوشت و به عنوان عضو پارلمان به شورای عالی معرفی کرد. این طرح پذیرفته نشد، ولی بعدها در پی فروپاشی اتحاد شوروی، پارلمان تاجیکستان ناچار شد از مفاد این طرح استفاده کند.
در زمان آغاز جنگ داخلی سال های ۱۹۹۲-۱۹۹۷ آقای عبدالجبار تاجیکستان را ترک کرد و زمانی در ایران و سپس مدتی در قرقیزستان به سر برد.
توره جان زاده: "طاهر عبدالجبار در دستیابی به صلح تاجیکان و تهیه طرح سازشنامه آشتی ملی نقش مهمی داشت"
وی در بشکیک، پایتخت قرقیزستان در دانشگاهی به تدریس مشغول بود و سال ۲۰۰۶ به تاجیکستان برگشت. وی طول یک سال نتوانست در شهر خجند شغلی برای خود پیدا کند و سپس به دوشنبه کوچید و تا زمان ابتلایش به بیماری در آنجا به سر می برد.
شخصیتی تکرار نشدنی
اکبر توره جان زاده، عضو مجلس ملی تاجیکستان که در گذشته از مخالفان دولت به شمار می رفت، می گوید که درگذشت آقای عبدالجبار صدمه ای سنگین به تمام آزاد اندیشان کشور است.
آقای توره جان زاده افزود که در زمان همکاریش با طاهر عبدالجبار در پارلمان وقت تاجیکستان شاهد بود که وی چگونه طرح قانون اساسی و اعلامیه استقلال تاجیکستان را تهیه کرد، در حالی که اتحاد شوروی همچنان پابرجا بود.
به گفته آقای توره جان زاده که در زمان مهاجرت در ایران همسایه طاهر عبدالجبار بود، وی همچنین در دستیابی به صلح تاجیکان و تهیه طرح سازشنامه آشتی ملی نقش مهمی داشت. هرچند طاهر عبدالجبار آن زمان از مبارزات سیاسی کنار رفته بود.
در همین حال، محی الدین کبیری، عضو پارلمان و رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان نیز درگذشت طاهر عبدالجبار را ضایعه ای سنگین برای مردم این کشور، بویژه روشنفکران و ملت دوستان خواند.
آقای کبیری: "ملت تاجیک تا ده ها سال بعد شخصیتی پیشرفته نظیر طاهر عبدالجبار نخواهد داشت"
به اعتقاد آقای کبیری، ملت تاجیک تا ده ها سال بعد شخصیتی پیش رفته نظیر طاهر عبدالجبار نخواهد داشت.
وی افزود: "متاسفانه، سیاستمداران و روشن فکران فعلی هنوز در پایه اندیشه های دهه ۱۹۸۰ طاهر عبدالجبار قرار دارند و با گذشت سال ها ما می توانیم تنها بر پایه یک درصد اندیشه های وی برسیم".
محی الدین کبیری افزود که آقای عبدالجبار در طول این سال ها موضع گیری خود را تحت تاثیر هیچ عاملی تغییر نداد و برای طاهر عبدالجبار تنها اندیشه ارزش داشت، نه مقام یا ثروت.
آقای کبیری افزود که درگذشت طاهر عبدالجبار برایش مصیبت عظیمی است، زیرا "به عنوان یک فرد تاجیک احساس ناتوانی می کنم و خجالت می کشم که استاد عبدالجبار در حالت شگفت انگیزی دنیا را ترک کردند و ما نمی توانستیم برایش کمک کنیم".
"او مقصر جنگ نبود"
احمدشاه کاملزاده، از دوستان طاهر عبدالجبار، بر این نظر است که وی برای تاجیکستان شخصی نادر بود و از دانش های زیادی در بخش سیاست، اقتصاد و اجتماع برخوردار بود. همزمان انسانی بزرگ و با تحمل بود. آقای کاملزاده به خاطر می آورد که در اواسط دهه ۱۹۸۰ طاهر عبدالجبار که از جانبداران قانون زبان تاجیکی در این جمهوری شوروی بود، در گردن خود شعاری آویخته بود و در خیابان ها می گشت و تقاضای قبول این قانون را می کرد.
حکیمف: "دادگاه عالی تاجیکستان ثابت کرد که در فعالیت های آقای عبدالجبار، موارد نقض قانون آشکار نشده است"
ولی به گفته شاکرجان حکیمف، معاون رهبر حزب سوسیال-دموکرات تاجیکستان، آن زمان نهادهای وابسته به حزب کمونیست توانستند در میان جامعه این شایعات را بپراکنند که گویا طاهر عبدالجبار از مبتکرین اصلی جنگ داخلی در این کشور بوده باشد.
آقای حکیمف افزود که دادگاه عالی تاجیکستان ثابت کرد که در فعالیت های آقای عبدالجبار موارد نقض قانون آشکار نشده است.
با این وجود، بعد از بازگشت به وطن، برای طاهر عبدالجبار در پیدا کردن شغل مناسبی موانع ایجاد می کردند و او ناچار بود تنها با حقوق اندکی که از تدریس در دانشگاه بین المللی به دست می آورد، نیاز خانواده خود را برآورده سازد.
این در حالی است که بسیاری از شاگردان و هم سنگرانش که عضو جنبش مردمی "رستاخیز" بودند، در نهایت به سمت های بلند دولتی منصوب شدند

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر